Ba ngày ở nước Tí Hon (bản in màu 2017)
Tên gốc: Три дня в Карликании (tiếng Nga)
Tác giả: Vladimir Levshin
Dịch giả: Nguyễn Tiến Dũng
Thể loại: Tiểu thuyết Toán học
Lứa tuổi: Hợp với mọi lứa tuổi, đặc biệt là TH và THCS
192 trang khổ 14,5cm X 20,5cm, in đen trắng, bìa mềm
Xuất bản: lần đầu 2015, đã tái bản.
Giá bìa: 62 nghìn VND
Trích từ lời giới thiệu:
Quyển sách Ba ngày ở nước Tí Hon này là một quyển sách kỳ diệu, một “truyện thần thoại tuy không phải là thần thoại”, như có phép mầu làm cho học sinh và cả người lớn trở nên yêu toán học. Nó được nhà toán học Vladimir Levshin (phiên âm: Li-ô-v-shin) sáng tác ở Nga vào năm 1962 với nhan đề Три дня в Карликании, và từ đó đến nay nó đã được in đi in lại rất nhiều lần, tổng cộng hàng trăm nghìn bản, dịch sang các thứ tiếng khác nhau, và trở thành sách gối đầu giường của biết bao nhiêu thế hệ học sinh. Nó để lại ấn tượng sâu sắc trong hàng triệu bạn trẻ, và nhiều người trong số đó về sau sẽ trở thành các nhà khoa học, các kỹ sư, bác sĩ, thương gia, nhà quản lý, v.v.
Truyện kể về hành trình thám hiểm nước Tí Hon của ba bạn học sinh Seva, Tanhia và Oleg cùng với người dẫn chuyện và chú chó Ponchik. Ở nước Tí Hon này, các bạn sẽ gặp rất nhiều các nhân vật thú vị (là con con số), trong đó đặc biệt là nhân vật Số Không và bà mẹ Số Tám của cậu, và được học nhiều thứ về số học. Ở những chương cuối của quyển sách, các bạn sẽ được gặp các nhà khoa học lớn, nghe kể về việc khám phá ra hành tinh Neptune, và được học về phương pháp khoa học “QSTK”.
Tuy là sách cho trẻ em, và viết với ngôn ngữ đơn giản dễ hiểu, nhưng nội dung của quyển sách khá sâu sắc, và chứa đựng nhiều điều bổ ích cho cả người lớn.
Trong sách có cả những bài thơ ngộ nghĩnh, kết hợp giữa văn và toán, như là bài “Hát ru Số Không”:
Ngủ đi Số Không, ngủ đi con yêu mến
Bảy giờ bảy phút sẽ trôi êm
Và một ngày mới đang sắp đến
Bốn mươi chú chuột đang ngủ yên
Mười bốn mèo con im như hến
Bác voi trăm yến mơ liên miên
Giấc mơ thứ một trăm linh chín
Ngủ đi Số Không, mẹ ru con âu yếm
Bảy giờ sáu phút sẽ trôi êm
Và một ngày mới đang sắp đến
Để mỗi năm một khôn lớn lên
Con đừng bao giờ ham hãnh tiến
Chỉ cần tỏ ra khiêm tốn thêm
Sức con sẽ mười lần tăng biến
Ngủ đi Số Không, ngủ đi con yêu mến
Bảy giờ năm phút sẽ trôi êm
Và một ngày mới đang sắp đến …
Ở Việt Nam, quyển sách này đã được Phan Tất Đắc dịch vào quãng năm 1976, và từ đó đến nay cũng đã được tái bản một số lần. Tôi (Nguyễn Tiến Dũng) cũng rất may mắn được đọc quyển sách này qua bản dịch của Phan Tất Đắc từ khi còn là học sinh nhỏ tuổi. Hơn 30 năm sau, khi đã là nhà toán học chuyên nghiệp, đọc lại quyển sách này, tôi vẫn thấy nó rất hay, và chứa đựng nhiều cái mới mẻ có ý nghĩa khoa học đối với tôi, mà ngày xưa hồi còn bé tôi đọc chưa kịp hiểu hoặc chưa kịp nhớ.
Khác với thời còn là học sinh, lần này tôi có điều kiện đọc cả nguyên bản tiếng Nga lẫn bản dịch tiếng Việt. Qua đó tôi nhận thấy rằng, bản dịch cũ của quyển sách này tuy rất hay, nhưng có nhiều chỗ chưa thể hiện được đúng ý của tác giả trong quyển sách. Vì đây là một trong những quyển sách mà mọi học sinh ở độ tuổi THCS, và thậm chí cả người lớn và các học sinh ở các độ tuổi khác, đều nên đọc, nên tôi quyết định dịch lại nó và tìm cách phổ biến nó rộng rãi, nhằm góp phần nâng cao hiểu biết về toán học ở Việt Nam.
So với bản dịch cũ, bản dịch mới này nhằm đạt được một số cải tiến như: dịch chính xác hơn, sát ý bản gốc hơn, đầy đủ hơn; sử dụng các thuật ngữ toán học thông dụng hơn; thêm một số chú thích ở những chỗ khó hiểu, v.v. Ngoài ra, trong bản dịch mới này, tôi cố ý để nguyên các tên riêng, hoặc là chuyển hệ chữ cái thôi, chứ không viết tên riêng theo kiểu phiên âm Việt Hóa “l” thành “n”, “v” thành “p”, v.v. Sự lựa chọn để nguyên tên này nhằm giúp cho bạn đọc, nếu muốn tra cứu để tìm hiểu thêm về những nhân vật có thật được nhắc tới trong truyện, sẽ dễ dàng tra cứu hơn. Bản dịch này phần nào dựa trên bản dịch cũ của Phan Tất Đắc, và do đó có một ít chỗ trùng với bản dịch cũ, khi tôi không tìm ra cách diễn đạt nào khác bằng tiếng Việt tốt hơn.
Ngoài quyển Ba ngày ở nước Tí Hon, nhà toán học Vladimir Levshin, với sự hợp tác của vợ là nhà văn Emilia Aleksandrova, còn viết nhiều quyển truyện về toán học khác cũng rất hay, trong đó có Người Mặt Nạ Đen từ nước Al-Jabr (Tủ sách Sputnik số 010), Thuyền trưởng Đơn Vị (Tủ sách Sputnik số 020), và Tìm số thất lạc (Tủ sách Sputnik số 016).
Đính chính: Ba ngày ở nước Tí Hon, bản in lần đầu, 1Q 2015
(Các lỗi này đã được sửa khi tái bản)
– Một số tranh khi in ra quá tối, cần chỉ độ sáng cho sáng lên: ở các trang 16, 34, 49, 86.
– Bìa trong phía trước (chỗ giới thiệu tác giả): Aleksandrove –> Aleksandrova
– Trang 5: chỗ in tiếng Nga “Три дня в Карликании” không tốt: có chữ “b” và chữ “к” là chữ thường nhưng in thành chữ cái, cần sửa lại thành chữ thường. Ngoài ra, phông chữ không đều, cần sửa phông chữ cho đều.
– Trang 11: Chỗ footnote, chữ “Вещий Олег” in phông không đều, hơn nữa chữ “г” tiếng Nga (đọc là “gờ”) bị biến thành chữ “r” La Tinh.
– Trang 15 dòng 3: Chữ ở phải viết hoa –> Ở
– Trang 18: từ “складывать” tiếng Nga bị in sai và dùng phông chữ không tốt.
– Trang 88, dòng 8: bạn –> bạn (thiếu dấu nặng)
– Trang 104: chữ “тьма” ở footnote tiếng Nga in không tốt.
– Trang 128 dòng 8 từ dưới lên: An –> Ăn
– Trang 161 dòng 1-2: chúng ra mày –> chúng mày ra
– Trang 164 òng 4 từ dưới lên: ở –> Ở (viết hoa)
– Trang 164, phần foornote: Thêm dấu chấm câu.
– Trang 185, phần footnote: “вездам чисданет” –> “звездам числа нет” (có nghĩa là có vô số sao) [thiếu chữ zét tiếng Nga ở đằng trước, chữ “l” tiếng Nga bị đổi thành chữ “đê” tiếng Nga, và từ “nét” ở sau cùng bị dính vào từ trước].